ХОНОБОДТЕПА — шаҳар харобаси (мил. 6—13-а. боши — 16—17-а. лар). Тошкент ш. жан. да Чирчиқ дарёсининг ўнг соҳилида, дарёдан 0,5 км нарида жойлашган. Ўтган асрнинг 30—60-й. ларида М. Е. Массон, В. М. Массон, Ю. Ф. Буряков; 1971—75 й. ларда Тошкент археология экспедициям (В. А. Булатова, Л. Г. Брусенко, Л. Л. Ртвеладзе, Э. В. Ртвеладзе, М. И. Филанович) текширган. X. ёдгорлиги квадрат (530×500 м) шаклда. Майдони тахм. 30 га. У кенг хандақ билан ўралган арк ва шаҳристондан иборат. 6-а. да истеҳкомсиз кичик қишлоқ шаклида қад кўтарган. X. 7-а. ўрталарида 4 бурчагида миноралари бор мустаҳкамланган қалин девор билан ўралган шаҳарга айланган. Шаҳар ичида муҳташам бинолар, уйжойлар, майдон ва бозор жойлашган. 8-а. нинг 1-ярмида вайронага айланиб, 9—12-а. ларда ҳаёт тикланган. 13а. бошида мўғуллар томонидан вайрон этилган. Узоқ вақт вайроналикдан сўнг, 15—16-а. ларда шаҳар қайта тикланиб, мустаҳкам девори янги арк (104×80 м) бино килинган. Шаҳар харобасидан 8-а. нинг 1-ярмига оид тангалар (Чоч ҳокими Тарнабчанинг силовсин тасвирли тангаси, Усрушона хркими Сатачурий II, Сугд ихшиди Тургар (738—750), турк хоқони Элтегин тангалари) ва аббосийларнинг мис фулусларидан иборат хазина; шунингдек, қопқоғида қуш боши ва соқолли кекса киши тасвиридаги ўймакор нақшли остодонлар, бука бошли сирланган қадаҳ, 6—12-а. ларга оид сирсиз ва сирланган сопол идишлар топилган.
ЛА. Филанович М. И., Ташкент. Зарождение и развитие города и городской культуры, Т., 1983; Мукминова Р. Г., Филанович М. И., Ташкент на перекрестке истории, Т., 2001; Муҳаммаджонов А., Қадимги Тошкент, Т., 2002.
Абдулаҳад Муҳаммаджонов.