Musoxon Dahbediy Mudjadiddi

Musoxon Dahbediy — naqshbandiya shayhi Jaloliddin Kosoniyning (Mahmudi A’zam, 1542 yil vafot etgan) avlodi.

XVIII-XIX asrlarda Naqshbandiya tariqati ikkiga ajralgan: Mudjadidiya va Xalidiya. Mudjadidiya asoschisi hind shayhi Ahmad Sirhindiy - Imom Rabboniy (1564-1624) bo‘lib, Mudjaddid-i alf-i sani (“ikkinchi asr yangilanuvchisi”) nomi bilan tanilgan.

Mudjadidiya O‘rta Osiyoda mang‘itlar sulolasi hukmronligi davrida (1747-1920) ravnaq topgan. Musaxon Dahbidiy va uning izdoshlari XVIII-XIX asrlarda ma’naviy bilimlarni turk tilida so‘zlovchilar orasida tarqatish bilan shug‘ullanishgan.

Musaxon Dahbidiy o‘z davrida Naqshbandiya Mudjaddidiyya og‘aligining taniqli namoyondasi bo‘lgan.

Yuzaga kelgan an’analarga ko‘ra, ko‘pchilik buxorolik mudjaddidlar xalifa qidirib, Hindistonga kelishadi. Tariqatning yangi oqimi Sirhindiyaga asos solinganidan buyon hindistonliklar yanada ko‘proq tariqat ilmi bilan qiziqa boshlaydi. B. Bobojonovning ta’kidlashicha, Movaraunnahrdan Hindistonga borgan naqshbandiya tariqati o‘z vataniga, “sunniylaytirilgan”, shariyatni bid’atchilikdan tozalash uchun kurashish g‘oyasi bilan qurollangan holatda qaytgan.

Musaxon Dahbidiy, shuningdek, tasavvuf bo‘yicha ilmlarini Kashmirda mukаmmallashtirgan va u yerdan Muhammad Rahim hukmronligi davrida, 1758 yil qaytgan. Natijada, u hindistonlik shayh bilan ulkan yozishmalar olib borganligidan Dahbidiy xotiralarida muhokama qilish uchun bilimlar qolgan ko‘rinadi.

Shayh Musaxon naqshbandiyа tariqatiga shariat nuqtai nazaridan to‘laqonli haq-huquq berishga harakat qilgan. Shariatga bo‘lgan ixlosini u o‘quvchilariga tarbiya berishda ham namoyon etgan-Dahbidiy xonaqohida (Samarqand hududidagi qishloqda) kundalik marosim va axloq qoidalarini bajarishga oid ko‘rsatmalar mavjud bo‘lib, ularning bari sunnat va shariatga qat’iyan bo‘ysungan.

---

Lotin alifbosida maqola: Musoxon Dahbediy Mudjadiddi haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: Ensiklopediya fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)