Буриев Забардаст Тожибаевич

Геномика ва Биоинформатика маркази директорининг биринчи ўринбосари Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг Буриев Забардаст Тожибаевич.

Аввал давлат мукофотлари билан тақдирланмаган.

Умумий иш стажи 22 йил.

2012 йил апрел ойидан “Геномика ва Биоинформатика маркази”да илмий ишлар бўйича директор ўринбосари лавозимида ишлаб келади.

Биология фанлари номзоди (2005 йил).

Буриев Забардаст Тожибаевич 1975 йил Тошкент шаҳрида зиёлилар оиласида туғилган, миллати – ўзбек.

Пахта геномикаси ва биотехнологияси соҳасида этакчи олимлардан бири. Замонавий усулларни муваффақиятли эгаллаб, молекуляр генетика соҳасида тадқиқотлар олиб боради. Хусусан, у томонидан микросателлитли маркерлар ёрдамида Gossypium hirsutum L пахта толасининг ривожи билан боғлиқ бўлган ДНКнинг локусларини хариталашни амалга оширилган.

Буриев З.Т. 2003 йилдан бери пахта геномикаси ва биотехнологиялари бўйича бир қатор халқаро ва бир қанча маҳаллий илмий лойиҳалар учун масъул ҳисобланади. Уларнинг орасида АҚШ қишлоқ хўжалиги Департаментининг “Фиточромларнинг характеристикаси ва молекуляр хариталаш ва пахта гуллаш генлари” лойиҳаси. У АҚШнинг Миссисипи штатидаги қишлоқ хўжалиги вазирлигининг илмий марказида (2005-2006) ўз малакасини оширган. У Ўзбекистон-АҚШ Қишлоқ хўжалиги Департаменти ҳамкорлигида “Пахта нематодига қарши пахтанинг гермплазмасига қаршилигини баҳолаш” ва “фусариум ҳалқ касаллиги” ҳамда СНП асосида номзод генетик белгиларини ишлаб чиқиш бўйича йирик халқаро илмий лойиҳани назорат қилди.

Хусусан, 2009-2012 йилларда Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси томонидан молиялаштирилган “Пахта генлари учун мўлжалланган синтетик РНАи дуплекслари асосида иккилик генетик векторлардан фойдаланган ҳолда юқори сифатли трансгенли пахта линияларини олиш” давлат илмий лойиҳасига раҳбарлик қилган.

Ҳозирда у “Фусариум волтга (Фусариум охйспорум ф.сп. васинфецтум) чидамли биотехнологик пахта линияларини олиш” мавзусидаги амалий лойиҳани амалга оширмоқда. Шунингдек, унинг раҳбарлигида “Порлок серияли пахта навларининг супер элита уруғларини кўпайтириш ва доимий кўпайтириш” инновацион лойиҳаси унинг раҳбарлиги остида амалга оширилмоқда.

Буриев З.Т. – нафақат ўзимизда, балки хориж олимлари орасида машҳуру-маълум 60 дан зиёд илмий мақолалар муаллифи. Бакалавр ва магистрлар билан фаол ишлаб, Марказ имкониятларини ошириб келиш баробарида, биологиянинг биотехнология ва трансгеномика каби замонавий йўналишларида ёшларни тарбиялаб келмоқда. Буриев З.Т. Илмий фаолияти давомида АҚШ, Ҳиндистон ва Австриядаги йирик халқаро анжуманларда қатнашган. Буриев томонидан олиб борилувчи тадқиқотлар республикамиз иқтисодиётини ривожлантириш учун катта аҳамиятга эга бўлиб, янги юқори сифатли пахта навларини яратиш учун жуда муҳимдир.

Замонавий технологиялардан фойдаланиш натижасида Буриев ЗТ марказ жамоаси билан биргаликда “Порлок” номли тўртта янги тезунувчи, юқори сифатли пахта толасини яратишнинг уддасидан чиқишди. У замонавий технологиялар ёрдамида яратилган “Равнак-1” ва “Равнақ-2”пахта навларининг ҳаммуаллифи ҳисобланади.

Буриев З.Т.тўртта патент муаллифи ҳисобланади “Ўсимлик ҳужайраларида ген экспресёнини камайтириш учун кичик аралашма РНК (siRNA)” (IAP 04300, IAP 04360, IAP 04361, IAP 04383). Шунингдек, 2012 Ўзбекистон ҳамда АҚШ, 2013 йил (PCT/US13/27801) халқаро миқёсдаги пахта бўйича ген-нокаут технологияси концепциясини муҳофаза қилиш бўйича патентга талабномалар ҳаммуаллифи ҳисобланади.

У ёш малакали кадрларни тайёрлов учун катта аҳамиятга эга бўлган Ёш олимларнинг семинари ва таълим курсларини мувофиқлаштиради.

Буриев З.Т. кундузги иккита аспирантнинг тадқиқотларини назорат қилган. Айни пайтда улар докторлик диссертациясини ҳимоя қилишга тайёрланмоқда.

---

Кирилл алифбосида мақола: Буриев Забардаст Тожибаевич ҳақида тўлиқ маълумот категорияси: Энсиклопедия фикрингиз бўлса изоҳда қолдиринг ва дўстларингиз билан улашинг биз бундан минатдор бўламиз бизни кузатишни давом этинг (у ким, бу нима, қанақа ?, тушунчаси деган саволарга жавоб топишингиз мумкин)