DARVOZAXONA, dalon — mahobatli qalʼaband inshootlarda, uyjoy meʼmorligida koʻcha (tashqari)ni hovli bilan bogʻlovchi usti berk maxsus xona. Yon tomonlarida supacha yoki oxurlar boʻlishi mumkin. Qadimda shahar va qalʼa devorlariga uygʻunlashtirib qurilgan. Unda soqchi, darvozabon va b. uchun maxsus xonalar va atrofii kuzatish uchun minoralar qurilgan. Oʻrta asr shahar Darvozaxonasi tashqarisida karvonsaroy, bozor va hammomlar joylashgan (q. Bogʻcha darvoza, Kush darvoza, Tosh darvoza). Jamoat binolari (madrasa, masjid va b.)da Darvozaxona peshtoqli, miyonsaroyln qilib qurilgan. Qishloq qoʻrgʻonlari Darvozaxonasi oldida koʻpincha hovuz, quduq, chorbogʻlar boʻlgan.