OʻGʻUZ TILI

OʻGʻUZ TILI — turkiy tillar oilasining oʻgʻuz tillari guruhiga mansub oʻlik til; 10—11-asrlarda mavjud boʻlgan oʻgʻuz (oʻgʻuz, toʻqqiz oʻgʻuz, oʻn oʻgʻuz) qabilalarining ogʻzaki soʻzlashuv tili. Oʻ. t. haqidagi dastlabki maʼlumotlar Mahmud Koshgʻariyning «Devonu lugʻotit turk» asarida uchraydi. Jamoliddin ibn Muhannaning «Hilyat ulinson va xalibat ullison» («Inson ziynati va til jozibasi», 13-asr oxiri) asarida ham Oʻgʻuz tili xususiyatlari boshqa turkiy tillarga qiyoslab izohlanadi. Bu davrdagi Oʻgʻuz tili oʻz fonetik, leksik va grammatik xususiyatlariga koʻra qipchoq tillariga ancha yaqin, chunki qadimda qipchoq va oʻgʻuz tillari bitta — qipchoqoʻgʻuz tilidan paydo boʻlgan.

10—11-asrlarda Oʻgʻuz tili keyinchalik 3 tar5«oqqa ajralib rivojlangan oʻgʻuzlar uchun asos til (bobo til) boʻlib qolgan: sharqiy (yoki asosiy) tarmoq oʻgʻuzlarida oxirgi davrlarda turkman va truxmen tillari; shim. tarmoq oʻgʻuzlarida ilk davrlarda qadimiy oʻz va bijanak tillari, keyingi davrda gagauz tili; jan. tarmoq oʻgʻuzlarida ilk davrlarda eski ozarbayjon, eski usmonli turk tillari, keyinchalik ozarbayjon, turk tillari, qrimtatar tilining jan. lahjasi paydo boʻlgan. Oʻzbek tilining oʻgʻuz lahjasi doirasidagi shevalar ham genetik jihatdan Oʻgʻuz tiliga borib taqaladi.

---

Lotin alifbosida maqola: OʻGʻUZ TILI haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: O' harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)