RADIOKIMYO

RADIOKIMYO — radioaktiv elementlar va izotoplarning kimyoviy xossalarini, ularni ajratib olish, konsentrlash (toʻplash) fan va texnikaning turli sohalarida koʻllash usullarini oʻrganadigan soha. Radiokimyo rivojlanish davrida bir necha bosqichni bosib oʻtdi. Radiokimyoning dastlabki 1 bosqichi 1898-y. dan, yaʼni P. Kyuri va M. Kyuri ilk tabiiy radioaktiv elementlar — poloniy va radiyni ajratib olishlaridan boshlandi. II boskich (1914—33)da tabiiy radioaktiv elementlarning kimyoviy tabiati oʻrganildi. Ill bosqich I. Kyuri va F. Jolio-Kyurilarning 1934-y. da sunʼiy radioaktiv izotoplarni kashf qilganlaridan keyin boshlandi. IV bosqich sunʼiy izotoplarning texnologiyasi bosqichi boʻlib, parchalanish zanjir reaksiyasining sanoat miqyosida amalga oshirilgan davri — 1944-y. ga toʻgʻri keladi. Eng soʻnggi bosk,ich 50-y. ni — izotoplarni ajratib olish davrini oʻz ichiga oladi.

Hoz. zamon R. sini quyidagi asosiy boʻlimlarga ajratish mumkin: umumiy Radiokimyo, yadro aylanishlari kimyosi, radioaktiv elementlar kimyosi va amaliy Radiokimyo

Umumiy Radiokimyo radioaktiv elementlar va izotoplarning fizik-kimyoviy krnuniyatlarini: radioaktiv elementlar va izotoplarning turli muhitda qanday shaklda uchrashini aniqlaydi, kichik «radiokimyoviy» konsentratsiyadagi radioaktiv elementlarning xossalarini tekshiradi, radioaktiv moddalarning fazalararo taqsimlanish jarayonini oʻrganadi.

Yadro aylanishlari kimyosi yadro reaksiyalari va radioaktiv oʻzgarishlarda hosil boʻladigan mahsulotlarni va kimyoviy aylanishlarni oʻrganadi, yadro reaksiyalari va yadro aylanishlarida hosil boʻladigan izotoplarning turgʻun shakllarini aniqlaydi.

Radioaktiv elementlar kimyosi barqaror va uzok, mavjud boʻluvchi izotoplari boʻlmagan elementlarni oʻrganadi. Radiokimyo usullari asosida oʻrganiladigan elementlar texnetsiy, prometiy, astat, uran, toriy, poloniy, radon, fransiy, radiy, aktiniy, protaktiniy va transuran elementlar, shuningdek, vodorodsimon atomlar: myuoniy, pozitroniy va mezoatomlardan iborat. Bu boʻlimga shartli ravishda yadro yoqilgʻisi texnologiyasini ham kiritish mumkin.

Amaliy Radiokimyo nishonli birikmalar sintezini, radioaktiv izotoplarning fan va sanoatda (kimyo, fizika, geokimyo va b. tadqiqotlarda) qoʻllanishini oʻz ichiga oladi.

Radiokimyo usullari boshqa kimyoviy sohalarda (kolloid kimyo, kimyoviy kinetika va b.) oʻrganiladigan qonunlar tadqiqotida ham keng oʻrin oldi. Elementlar va izotoplarni ularning radioaktiv nurlanishi yoki yadro aylanishlari mahsulotlariga qarab aniqlash Radiokimyoning uslubiy xususiyatlaridan biridir. Radiokimyo usullari elementlar va birikmalarning fizik-kimyoviy xossalarini juda kichik va juda katta konsentratsiyada oʻrganishga imkon beradi.

---

Lotin alifbosida maqola: RADIOKIMYO haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: R harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)