SHIMOLIY SIBIR PASTTEKISLIGI

SHIMOLIY SIBIR PASTTEKISLIGI, Taymir pasttekisligi — Yenisey va Olenyok daryolarining quyilish yeri oraligʻidagi pasttekislik. Krasnoyarsk oʻlkasi va Saxa (Yakutiya) Respublikasi hududida, gʻarbda Gʻarbiy Sibir bilan, shim. sharqda Laptevlar dengiziga tutash., Gʻarbdan sharqqa 1550 km dan ziyod, shim. dan jan. ga 480—500 km ga choʻzilgan. Yer yuzasi toʻlqinsimon tuzilishga ega.

Shimoliy Sibir Pasttekisligi gersin va mezozoy burmalanishlari natijasida shakllangan strukturalarning choʻkkan qismida joylashgan boʻlib, toʻrtlamchi davr dengiz, daryo va muzlik yotqiziqlaridan tuzilgan. Arktika va subarktika iklim mintaqalarida joylashgan. Qishi uzoq (7—8 oy) va sovuq, yozi qisqa va salqin. Yanv. ning oʻrtacha t-rasi —30°, —36°, eng past tra gʻarbida —57°, sharqida —61° gacha. Iyulning oʻrtacha t-rasi shim. da 4°, jan. da 12°, eng yuqori tra 30°. Yogʻingarchilik gʻarbiy qismida 300—350 mm, sharqiy qismida 200—230 mm, Lena daryosi deltasi hududida 100 mm. Shimoliy Sibir Pasttekisligi orqali Pyasina, Yuqori Taymir, Xatanga, Anabar, Olenyok va boshqalar daryolar oqib oʻtadi. Pasttekislikda koʻplab muz va termokarst koʻllari bor. Katta qismida doimiy muzloq yerlar va botqoqliklar tarqalgan. Pasttekislikda, asosan, tundra oʻsimliklari (mox, lishayniklar), jan. qismida butali tundra, jan. chekkasida oʻrmontundra oʻsimliklari oʻsadi. Shimoliy Sibir Pasttekisligida qutb tulkisi (oq tulki), boʻri, bugʻu, lemming va boshqalar uchraydi. Neft, gaz, toshkoʻmir konlari bor.

---

Lotin alifbosida maqola: SHIMOLIY SIBIR PASTTEKISLIGI haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: SH harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)