STERILIZATSIYA

STERILIZATSIYA (lot. sterilis — toza, bepusht) , sterillash — 1) (tibbiyot va biologiyada) — turli moddalar, xirurgiya asboblari, boglov materiallari, oziqovqat mahsulotlari va b. ni mikroorganizmlardan butunlay tozalash. Tibbiyotda aseptikaning muhim usullaridan. Sterilizatsiya fizik va kimyoviy usullar yordamida amalga oshiriladi. Fizik usullarga termik (issiqlik) va nur bilan Sterilizatsiya qilish kiradi. Kimyoviy Sterilizatsiya sovuq Sterilizatsiya deb ham yuritiladi, bunda sunʼiy materiallar yoki issiqlikka chidamsiz asboblar mikroblarni oʻddirish taʼsiriga ega boʻlgan kimyoviy moddalar yordamida Sterilizatsiya qilinadi.

Issiq S. suv bugʻi va quruq issiq yordamida amalga oshiriladi. Suv bugi bilan Sterilizatsiya qilish avtoklavlarda 110 dan 140° gacha haroratda 2—4 atm bosim ostida oʻtkaziladi. Bogʻlov materiallari, matolar, jarroxlik asboblari, suyuqliklar, suyuq dorilar, rezina buyumlar suv bugi yordamida Sterilizatsiya qilinadi.

Quruq issiq Sterilizatsiya maxsus quritkich shkaflarda 160—200° quruq issiq havo yordamida bajariladi. Bu usul shisha, chinni va metall asboblarni Sterilizatsiya qilishda qoʻllanadi. Hyp bilan Sterilizatsiya qilish ionlovchi nurlar yordamida bajariladi. Amaliyotda r va u nurlaridan foydalaniladi, bunda nurlanish dozasi 25000 greydan kam boʻlmasligi lozim.

Kimyoviy Sterilizatsiyada etilen oksid gazi, spirt, formalin buglaridan foydalaniladi. Optik asboblar, fibrin tolali asboblar, sunʼiy materiallar, jarroxlik iplari, maxsus jarroxlik asboblari (skalpellar) kimyoviy usulda Sterilizatsiya qilinadi.

2) oziqovqat sanoatida — konservalash usuli, mikroorganizmlar va ularning sporalarini yoʻqotish, shuningdek, uzok, muddat saqlanadigan oziqovqat mahsulotlarida fermentlar taʼsirini toʻxtatishdan iborat. Issiq va sovuq Sterilizatsiya bor. Issik, Sterilizatsiya maxsus moslamalar — sterilizatorlar (mas, avtoklavlarda) mahsulotlarni 100 — 120° gacha qizdirish yoʻli bilan, sovuq Sterilizatsiya mahsulotlarga, mas, radioaktiv moddalarning ionlovchi nurlarini taʼsir ettirish orqali bajariladi. Sterilizatsiya konservalar i. ch. da qoʻllanadi.

---

Lotin alifbosida maqola: STERILIZATSIYA haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: S harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)