VEGETATIV KOʻPAYISH

VEGETATIV KOʻPAYISH — vegetativ organlar yoki ularning bir qismidan yangi organizm paydo boʻlishi; koʻp hujayralilar uchun xos. Vegetativ koʻpayishda ham bir hujayralilarning jinsiy koʻpayishi singari klonlar — genetik jihatdan bir xiddagi individlar guruhi vujudga keladi.

1. Oʻsimliklarda Vegetativ koʻpayish tallom ixtisoslashmagan qismining ajralishi (koʻpchilik suv oʻtlari va yuksak zamburugʻlar) yoki tallomdan ixtisoslashgan qismlar ajralishi (xarasimon suv oʻtlarida tuganaklar, sfatsellyariya suv oʻtida bachki kurtaklar, lishayniklarda sorediyalar va izidiyalar, zamburugʻlarda sporalar) orqali koʻpayishdir. Yuksak oʻsimliklarda Vegetativ koʻpayish regeneratsiya qobiliyatidan, moxsimonlarda esa ona organizmning bir necha boʻlakka boʻlinishidan iborat. Plaunlar, ochiq urugʻli yoki gulli oʻsimliklarda Vegetativ koʻpayish yer ustki oʻrmalovchi yoki yotib oʻsuvchi poya qismining bir boʻlagi hisobiga amalga oshadi. Ixtisoslashgan Vegetativ koʻpayish rivojlanayottan yosh organizmlar va ularning boshlangʻichi (tushib ketadigan kurtaklar, barg yoki ildizdagi qoʻshimcha kurtaklar), novdadan hosil boʻladigan ixtisoslashgan qismlar (tuganak, piyozboshi, bachki ildizlar) orqali sodir boʻladi. Vegetativ koʻpayish har yili yoki ikki yilda bir marta, koʻp yillik oʻsimliklarda esa bir necha yilda bir marta roʻy beradi. Vegetativ koʻpayish vegetativ organ hujayralarining koʻpayib ketishi va paydo boʻladigan yangi individlarning yangi maydonni egallashidan iborat. Vegetativ koʻpayish xiliga qarab hosil boʻladigan har xil tipdagi klonlardan oʻsimliklar seleksiyasida foydalaniladi.

2. Hayvonlarda Vegetativ koʻpayish boʻlinish (tana bir qismining ajralib chiqib yangi organizm hosil qilishi) yoki kurtaklanish orqali sodir boʻladi. Koʻp hujayralilar orasida Vegetativ koʻpayish govaktanlilar, boʻshliqichlilar, yassi chuvalchanglar, mshankalar va ayrim halqali chuvalchanglarda; xordalilar orasida qobiqlilarda uchraydi.

---

Lotin alifbosida maqola: VEGETATIV KOʻPAYISH haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: V harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)