TRIPANOSOMALAR (Tripanosoma) — kinetoblastidlar turkumiga mansub parazit xivchinlilar urugʻi. Uz. 15—40 mkm. Gavdasi duksimon, yadrosi bitta. Xivchini tanasining keyingi qismida joylashgan bazal tanachadan boshlanib, tanasi boʻylab oʻtgan va yupqa membrana yordamida pellikula qobiq bilan tutashgan. 10 dan ortiq turi bor. Boʻyiga boʻlinish orqali jinssiz koʻpayadi. Umurtqali hayvonlarning qoni, orqa miya suyukligi va b. toʻqimalarida parazitlik qiladi. Osmotik oziqlanadi. Ayrim turlari qonga eritrotsitlarni yemiruvchi toksinlar ajratadi. Tripanosomalar hasharotlar (setse pashshasi, soʻnalar), kanalar va b. tashuvchilar orqali yuqadi. Odamda ogʻir uyqu va chagas, uy hayvonlarida «suv ogʻriq» (ot, tuya, fil, kuchuk) va nagana (qoramollar), kuyiqish (ot) kasalliklarini tarqatadi.