YOFAS

YOFAS, Abu Turk (gʻarb manbalarida Iafet, Yafet) — qad. diniy aqidalarga koʻra, (Nuhas)npnt 3 farzandidan biri (Som, Hom bilan birga). Toʻfondan soʻng omon qolgan (Nuhas) oʻgʻillariga Yer yuzini boʻlib bergan. Jumladan, Yofas «otasining hukmi birlan… Atil (Itil) va Yoyiq suvining yoqosigʻa bordi. Ikki yuz ellik yil anda turdi. Taqi vafot tobdi. Sakkiz oʻgʻli bor edi (Turk, Xazar, Saqlab, Rus, Ming, Chin, Qamari, Tarix)» («Shajarayi turk»). Toʻngʻich oʻgʻli nomidan Yofasni «Abu Turk» («Turkning otasi») deb ham atashgan. Mirzo Ulugʻbekning yozishiga Karaganda, Yofasga «Chin Mashriqining boshqa muhitlari, Qomarun togʻlari va rus yerlari oxirigacha choʻzilgan oq choʻqqilar va beshinchi iqlimning qolgan uchdan bir qismi to maʼmur yerlarning oxirigacha va Shimolning zulummotigacha yerlar baxsh etilgan edi… Aytadilarki, Turon zamin va Turkistonni (Yofasas) oʻziga asrab qoʻygan edi. Shu sababli uni Abutturk deyishgan». Qadimda turkiy oʻlkalarda yomgʻir yogʻdiruvchi tosh (q. Yada toshi) yordamida duo oʻqib osmondan yomgʻirqor yogʻdiruvchi kishilar boʻlgan. Mana shu yada ilmini Yofasga otasi (Nuhas) oʻrgatgan degan naql bor. Yofas vafotidan soʻng Turk otasi oʻrniga oʻtirib yurtni boshqargan. Xalq uni Yofas oʻgʻlon deb atagan.

Ad.: Mirzo Ulugʻbek, Toʻrt ulus tarixi, T., 1995; Abulgʻoziy, Shajarayi turk, T., 1992; Ibrohimov A., Sultonov X., Joʻrayev N., Vatan tuygʻusi, T., 1996.

Faxriddin Hasanov.

---

Lotin alifbosida maqola: YOFAS haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: Y harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)