GOMMOZ

GOMMOZ (frans. gomma — yelim) , yelim oqishi — asosan daraxtlar (danakmevalilar, sitruslar, tut daraxti va b.), shuningdek, oʻtsimon oʻsimliklar (gʻoʻza, kunjut va b.)da uchraydigan bakterial kasallik. G. choʻziluvchan, qahrabo-sariq yoki qoʻngʻir rangli shilimshiq modda ajralishi bilan kechadi. Oʻsish uchun noqulay sharoitlar, sovuq urishi, oʻsimlikning tashki taʼsirlar oqibatida jarohat olishi (poʻstlogʻining shilinib ketishi), hasharotlarning zararlashi va b. sabablar tufayli paydo boʻladi. Gommoz koʻproq gʻoʻzaga zarar yetkazadi va kasallikni Xanthomonas malvacearum Smith, bakteriyasi qoʻzgʻatadi. Kasallik gʻoʻza nihollik davrida boshlanib, uning rivojlanishi oʻsish davri oxirigacha davom etadi. U gʻoʻza bargi, poyasida dogʻlar paydo qiladi. Kasallangan shoxlar sinadi, koʻsak esa burishib ochilmay, qotib qoladi, natijada sargʻayib, nobud boʻladi. Hasharotlar va sugʻoriladigan suv orqali tarqaladi. Oʻsimlik qoldiqlari va tuproqsa saklanadi. Oʻsimlik bunday kasallikka uchraganda hosildorlik 60% gacha pasayib ketadi.

Kurash choralari: gʻuzapoya qoldiqlarini yigʻishtirib yuqotish; kuzgi shudgorni chuqur oʻtkazish; urugʻlikni kasallanmagan dalalardan tayyorlash va uni ekishdan oldin kimyoviy preparatlar (bronokot 6—7 kg/t) yoki nikamizalon (7 kg/t) bilan dorilash; danakmevali daraxtlar agrotexnikasini toʻgʻri tashkil etish, quyoshda kuyish va sovuq urishining oldini olish, daraxtlarni qoidaga muvofiq butash; sitrus ekinlarida tuproqni yaxshi drenajlash, oʻsimlikni toʻgʻri oziqlantirish, shuningdek, bordo suyuqligi purkash, poʻstloq shilingan joylarni tozalab, bogʻ malhami surkash.

Sulton Alimuhamedov.

---

Lotin alifbosida maqola: GOMMOZ haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: G harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)