ГЕЙГЕР-МЮЛЛЕР ҲИСОБЛАГИЧИ

ГЕЙГЕР-МЮЛЛЕР ҲИСОБЛАГИЧИ — ёруғлик ва рентген нурлари, космик зарралар, а-, [$ – зарралар, у-квантларни текшириш учун мўлжалланган асбоб. Дастлаб (1908 й. да) X. Гейгер ва Э. Резерфорд а-зарралар учун газ-разрядли ҳисоблагични лойиҳалашган, кейинчалик X. Гейгер ва В. Мюллер ҳисоблагични мукаммаллаштирган. Гейгер-мюллер ҳисоблагичи — М. ҳ. герметик берк цилиндрик идиш бўлиб, унинг ўқи бўйлаб ингичка сим (катод) тортилган. Цилиндрик идиш (анод вазифасини бажаради) 0,1 — 0,2 атм босимгача газ (ҳаво, водород, гелий, аргон ва ҳ. к.) билан тўлдирилади, унда зарралар тушадиган кичик тешик бўлади (1-расм). Гейгер-мюллер ҳисоблагичи —М. ҳ. ни улаш схемаси 2-расмда берилган; бунда: Vo — газ разряди ҳосил қилувчи бошланғич потенциал; Г. —М. ҳ. да потенциал V гача (V = 500 — 1000 В) ортади, ҳисоблагичга тушган зарядланган зарра газни ионлаштиради ва ток разряд (чақнаш) ҳосил қилади, натижада ҳисоблагичда 10’ — 10»6 с да бир жуфт ион пайдо бўлади. Бу ток импульси кучайтиргичга берилади, сўнгра электромагнит ҳисоблагич уни қайд қилади. Гейгер-мюллер ҳисоблагичи —М. ҳ. га тушган ҳар бир зарра ток импульсини ҳосил қилади ва ҳар сафар қайд қилинади (қайд қилиш вақти Ю»4 — 10»3 с). Гейгер-мюллер ҳисоблагичи — М. ҳ. физика, биол., тиббиёт, саноат ва техниканинг бир қанча соҳаларида кенг ишлатилади.

Шиша наи v Катод Анод емирилиш даври билан а-зарра энергияси орасидаги боғланишни ифодалайдиган қонун; қуйидаги формула билан ифодаланади: ]gT = C + – f=, ыЕ бунда Е — а-зарра энергияси (Мэв), Т — ярим емирилиш даври (с), Сва D — доимий микдорлар. Бу қонун катта энер-гияли оьзарра чиқарувчи ядронинг ярим емирилиш даври кичик бўлишини билдиради. X. Гейгерва Ж. Неттол 1911 — 12 й. ларда аниклашган. Гейгер-мюллер ҳисоблагичи — Н. қ. баъзи элементларнинг ярим емирилиш даврини аниқлашда татбиқ қилинади.


Кирилл алифбосида мақола: ГЕЙГЕР-МЮЛЛЕР ҲИСОБЛАГИЧИ ҳақида тўлиқ маълумот категорияси: Г ҳарфи фикрингиз бўлса изоҳда қолдиринг ва дўстларингиз билан улашинг биз бундан минатдор бўламиз бизни кузатишни давом этинг (у ким, бу нима, қанақа ?, тушунчаси деган саволарга жавоб топишингиз мумкин)



Туш таъбири 2019. Туш таъбири 1001.
ФИЗИКА
АЛИШЕР НАВОИЙ
ҲАЁТНИНГ ПАЙДО БЎЛИШИ
ФРАНЦИЯ


Добавить комментарий

Категории
Популярные тексты