ҚУТЛУҒМУРОД ИНОҚ МАДРАСАСИ

ҚУТЛУҒМУРОД ИНОҚ МАДРАСАСИ — Хивадаги меъморий ёдгорлик (1804—12); Ичан қалъа таркибида. Оллоқулихоннинг тоғаси Қутлуғмурод Иноқ қурдирган; васиятига биноан миёнсарой замини тагига дафн этилган. Мадраса тўртбурчак тарҳли (57×44 м), масжид ва дарсхона (тарҳи 5×5 м), ҳужралар (3×3 м), ҳовли (31,8×27,8 м) ҳамда ҳовли ўртасидаги сардоба (диаметри 7,15 м)дан иборат. Қ. И. м. Хивада дастлаб қурилган 2 қаватли мадраса бўлиб, Хива мадрасаларига хос бўлмаган 2 қаватли, 3 очиқ равоқли, бош тарзи очиқ ва маҳобатли қилиб бунёд этилган; бино ғиштдан лой билан терилган, пойдевори деворидан ёғоч тўсинлар (сардобаники мармар) билан ажратилган. Бош тарзидаги пештоқ ва унинг 2 Д. ёни 3 равоқли, бурчакларига гулдасталар ишланган; пештоқ орқали миёнсаройга кирилади. Миёнсарой 3 хонали, 2 ёнида мадраса ва дарсхона жойлашган; масжид ва дарсхона гумбази қалқонсимон бағалларга боғланган, ёзги масжид пастак гумбаз б-н, ҳужралар балхи гумбаз билан ёпилган; сардобанинг гумбази цилиндрсимон пойгумбазга ўрнатилган, пойгумбазига равоқли айлана йўлак (бал. 1,65 м, эни 0,6 м) ишланган.

Қ. И. м. Хивадаги сирланмаган ва босма усулида яратилган бўртма безаклар қўлланган ягона ёдгорликдир; пештоғи, миёнсарой рангли ўйма ганч билан зийнатланган, равоқлари муқарнаслар билан тўлдирилган; сирли кошин ва парчинлар билан қоплаб беза-тилган; деразаларига ганч панжаралар ишланган; ўймакори эшиклари амалий санъатнинг нодир намунасидир (нақшлар орасида бино қурилган сана битилган).

---

Кирилл алифбосида мақола: ҚУТЛУҒМУРОД ИНОҚ МАДРАСАСИ ҳақида тўлиқ маълумот категорияси: Қ ҳарфи фикрингиз бўлса изоҳда қолдиринг ва дўстларингиз билан улашинг биз бундан минатдор бўламиз бизни кузатишни давом этинг (у ким, бу нима, қанақа ?, тушунчаси деган саволарга жавоб топишингиз мумкин)