Abbott Laboratories

Abbott Laboratories — Amerika kimyo va farmatsevtika korporatsiyasi. Fortune 500 roʻyxatiga kiritilgan. Kompaniyaning tarixi 1888-yilda, Chikagoda doktor Wallace Calvin Abbott dori ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻygan paytdan boshlangan. Kompaniyaning ilk nomi — Abbott Alkaloidal Company, hozirgi nomi — 1915-yildan. Bosh qarorgohi Illinoys shtatidagi Abbott-Park shahrida joylashgan.

Kompaniyaning nomi 1888-yilda dori ishlab chiqarishni boshlagan shifokor Wallace Abbott nomidan kelib chiqqan. XIX asrda xinin, morfin, strixnin va kodein kabi mashhur dori-darmonlar faqat alkaloidlarning suyuq ekstraktlari shaklida mavjud edi va shu sabab tezda yaroqsizlashgan. Belgiyalik jarroh ushbu dorilarning qattiq shaklini olishga muvaffaq boʻlganini bilib, Abbott bu usulini oʻzlashtirdi, takomillashtirdi va dorivor oʻsimliklardan alkaloid granulalarini ishlab chiqarishni boshladi. Ishlab chiqarish koʻlami tez oʻsdi. 1893-yilda doktor Abbott The Alkaloidal Clinic kichik oylik tibbiy jurnal nashrini sotib oldi. Jurnal 1894-yilning yanvar oyidan uning rahbarligi ostida nashr etilishi boshlandi. 1900-yilda shifokor kompaniyani Abbott Alkaloidal Company nomi bilan rasman roʻyxatdan oʻtkazdi, bu nom kompaniyaning asosiy mahsuloti — alkaloidlarga tegishli edi. 1905-yilga kelib, savdo hajmi 200 ming dollarga yetdi va 1915-yilda kompaniya oʻz nomini Abbott Laboratories deb oʻzgartirdi. 1907-yilda Londonda filial ochildi. Birinchi jahon urushi davrida, mashhur nemis dorilarini olish imkoni boʻlmaganda — Abbott kompaniyasining ahamiyati sezilarli darajada oshdi - Abbott amerikacha analoglarni ishlab chiqarishni boshladi (masalan, novokain oʻrniga prokain, veneral oʻrniga barbital). 1916-yilda birinchi sintetik vosita — antiseptik xlorazin ishlab chiqarila boshlandi.

1921-yilda kompaniya Rokki-Mauntda (Shimoliy Karolina) laboratoriya tashkil etdi va oʻsha yili asoschisi vafot etganiga qaramay, yangi dori vositalari ustida faol ish olib borish davom etdi: sedativlar, trankvilizatorlar, vitaminlar va boshqalar. 1922-yilda kompaniyaning birinchi ogʻriq qoldiruvchisi boʻlgan butin ishlab chiqildi. 1929-yilda oʻz aksiyalarini Chikago fond birjasida joylashtirishi orqali ommaviy kompaniyaga aylandi. Buyuk Depressiyaga qaramay, aksiyalar narxi darhol koʻtarila boshladi. 1931-yilda Monrealda (Kanada) filial ochildi. 1935-yilda olimlar Ernest X. Volwiler va Donalee L. Tabern Abbott laboratoriyasida anestetik preparat boʻlgan natriy tiopental (pentotal) olishdi.

1942-yilda Abbott Laboratories penitsillin antibiotikini ishlab chiqarish boʻyicha Amerika farmatsevtika kompaniyalari konsorsiumiga qoʻshildi; ishlab chiqarishning umumiy hajmi 200 barobarga oshdi. 1945-yildan boshlab Abbott Laboratories yangi antibiotiklarni ishlab chiqish bilan shugʻullandi, 1952-yildan antibiotik eritromitsin ishlab chiqarila boshlandi, bu koʻp yillar davomida kompaniyaning eng koʻp sotiladigan dori vositalaridan biri edi. Shuningdek, 1950-yilda Abbott Laboratories qandli natriy siklamatni ishlab chiqarishni boshladi, dori dastlab diabetga chalinganlar uchun moʻljallangan edi, ammo 1960-yillarda u oziq-ovqat sanoatida keng qoʻllanila boshlandi. 1969-yilga kelib bu dori kompaniya isteʼmol tovarlari sotuvining uchdan bir qismini tashkil etdi va 1970-yil avgust oyida AQSh hukumati tomonidan taqiqlangani Abbott Laboratoriesga qattiq zarba boʻldi.

1959-yilda kompaniyada kichik „a“ harfi koʻrinishida oʻz logotipi paydo boʻldi. Birinchi yirik xarid 1964-yilda bolalar ovqatlari ishlab chiqaruvchi M&R Dietetic Laboratories kompaniyasini sotib olinishi edi. Ushbu kompaniya oziq-ovqat aralashmalari ishlab chiqarish boʻlimining asosiga aylandi.

1971-yilda Abbott Laboratories 3,4 million shisha tomir ichiga yuborilgan eritmani qaytarib olishga majbur boʻldi, chunki ular bakteriyalar bilan ifloslangan qogʻoz bilan qadoqlangan edi. Kompaniyaning savdosi keskin pasayib ketdi, u tomir ichiga yuboriladigan eritmalar bozoridagi yetakchiligini yoʻqotdi va jarima toʻladi.

1977-yilda Yaponiya farmatsevtika kompaniyasi Takeda Chemical Industries, Ltd bilan birgalikda „TAP Pharmaceuticals Inc.“ qoʻshma korxonasi tashkil etildi. 1979-yilda uchta yangi dori ishlab chiqarildi: depakin (antikonvulsant dori), tranksen (yengil trankvilizator) va abbokinaz (oʻpkada qon quyuqlashishi bilan kurashish uchun).

1972-yilda kompaniya birinchi qon tekshiruvi asboblarini chiqardi; ushbu uskuna gepatitni aniqlash imkonini berdi. 1985-yilda OITSni aniqlash uskunalari yaratildi. Oʻn yillikning oxiriga kelib, bunday asbob-uskunalar sotuvi milliard dollardan oshdi, umuman olganda, tibbiy diagnostika mahsulotlari kompaniya daromadining deyarli yarmini (2,3 milliard dollar) tashkil etdi. 1987-yilda Food and Drug Administration gipertenziyani davolash uchun yangi dori, gitrin (terazosin)ni qoʻllashga ruxsat berdi.

1991-yilda yangi antibiotik — klaritromitsin ishlab chiqarilishi boshlandi, u eritromitsin oʻrnini bosdi (1980-yilda Yaponiyaning Taisho Pharmaceutical kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan, Abbott Laboratories Taisho bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻyib, antibiotikni „Biaxin“ nomi bilan AQShda chiqargan). Biaxin tezda eng koʻp sotiladigan preparatga aylandi, sotuvlar asr oxiriga kelib milliarddan oshdi. 1994-yilda yangi ogʻriq qoldiruvchi sevofloran (Sevoflurane) va keyingi yili oshqozon yarasiga qarshi dori Prevacid (lansoprazol) taqdim etildi, 1998-yilda uning savdosi 1,3 milliard dollarga yetdi.

1996-yilda Abbott Laboratories MediSense, Inc. kompaniyasini sotib olib, qon tekshiruvi uskunalari boʻlinmasini kengaytirdi. 1997-yilda Sanofi fransuz farmatsevtika kompaniyasining Amerikadagi boʻlimi sotib olindi. Xuddi shu yili Takeda TAP Pharmaceuticals Inc. qoʻshma korxonasidagi ishtirokini uzaytirishdan bosh tortdi, buning oʻrniga AQShda oʻz vakolatxonasini tashkil qildi.

2001-yilda kompaniya BASF farmatsevtika boʻlimi Knollni sotib oldi. 2002-yilda u Selsun Blue brendini Chattem kompaniyasiga sotdi. Keyinchalik 2002-yilda Clear Eyes va Murineni nufuzli brendlarga sotdi.

2002-yilda FDA revmatoid artritni davolash uchun Humira preparatini tasdiqladi.

2004-yilda kompaniya TheraSense diabet kasalligini davolash kompaniyasini sotib oldi va uni MediSense boʻlimi bilan birlashtirib, Abbott Diabetes Care deb nomladi.

2006-yilda Abbott Boston Scientific kompaniyasiga Guidant Corporationni sotib olishga yordam berdi. 2006-yilda XIENCE V stenti (tomirlarni kengaytirish uchun moslashuvchan tuzilma) taqdim etildi va bozor yetakchisiga aylandi.

2007-yilda Abbott Kos Pharmaceuticals kompaniyasini 3,7 milliard dollarga sotib oldi.

2010-yil fevral oyida Abbott Solvay SA farmatsevtika boʻlimini 6,2 milliard dollarga (4,5 milliard yevro) sotib olishni yakunladi. Bu Abbottga farmatsevtika mahsulotlarining keng portfelini hamda asosiy rivojlanayotgan bozorlarda kengaytirilgan ishtirokni taʼminladi.

2013-yilda farmatsevtika boʻlimi alohidaAbbVie kompaniyasiga aylantiriladi va shu zahoti Fortune 200 roʻyxatiga kiradi.

2014-yil iyun oyida Abbott Voronej farmatsevtika kompaniyasi Veropharmni sotib olganini eʼlon qildi. Bitim 2014-yil dekabr oyida yopilib, 16,5 milliard rublni tashkil etgan. 2014-yil sentabr oyida CFR Pharmaceuticals SA 2,9 milliard dollarga sotib olindi..

2017-yil 4-yanvarda St. Jude Medical, tibbiy asbob-uskunalar yirik ishlab chiqaruvchisini qoʻshib olish yakunlandi va bitim 23,6 milliard dollarni tashkil etdi.

2019-yil yanvar oyida Abbott mitral klapan kasalligi bilan ogʻrigan odamlar uchun yurak klapaniga kamroq invaziv boʻlgan oʻrindosh vosita ishlab chiqayotgan Cephea Valve Technologies, Inc.ni sotib olish huquqidan foydalangan.

Robert B. Ford — 2020-yildan beri Abbott Laboratories raisi va bosh direktori boʻlib ishlaydi; kompaniyada 1996-yildan beri ishlaydi.

2021-yil oxirida kompaniya 1,786 milliard dona chiqargan aksiyalarning 74 foizi institutsional investorlarga tegishli. Ulardan eng kattasi:

2021-yildagi asosiy boʻlinmalar:

Geografik jihatdan 2021-yilda eng katta daromad hajmini AQSh (16,64 milliard dollar), Germaniya (2,57 milliard dollar), Xitoy (2,39 milliard dollar), Yaponiya (1,70 milliard dollar), Hindiston (1,56 milliard dollar), Kanada (1,39 milliard dollar), Shveytsariya bergan. (1,31 milliard dollar).

2021-yilgi Forbes Global 2000 dunyodagi eng yirik ommaviy kompaniyalar roʻyxatida Abbott Laboratories 121-oʻrinni egalladi (aylanma boʻyicha 277-oʻrin, sof daromad boʻyicha 134-oʻrin, aktivlar boʻyicha 507-oʻrin va bozor kapitallashuvi boʻyicha 41-oʻrin. AQShning eng yirik kompaniyalari Fortune 500 roʻyxatida kompaniya 2021-yilda 89-oʻrinni egalladi.

Abbott Laboratories butun dunyo boʻylab shoʻba korxonalariga ega, jumladan:

---

Lotin alifbosida maqola: Abbott Laboratories haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: A harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)