JINSIY GIGIYENA

JINSIY GIGIYENA — jinsiy aʼzolar kasalliklaridan, shuningdek, venerik kasalliklardan saqlanish, tugʻiladigan farzandning sogʻlom, oilaning mustahkam boʻlishini taʼminlash maqsadida koʻriladigan tadbirlar.

Erkaklarning jinsiy gigiyenasi jinsiy aʼzolarni toza tutish, venerik kasalliklar yuqishining oldini olish uchun tasodifiy jinsiy aloqalardan oʻzini tiyish va h. k. dan iborat (q. Jinsiy tarbiya). Jinsiy aʼzolarni har kuni iliq suvda sovunlab yuvish, oʻgʻil bola hali goʻdakligidayoq uning jinsiy olatini toza tutishga, u ulgʻaygani sayin jinsiy aʼzosini bot-bot sovunlab yuvib turish va QURUQ qilib artishga odatlantirib borish lozim. Yosh bolalarga tor ishton, shim kiygizish yaramaydi, aks holda, jinsiy olatni qisib qoʻyishi yoki unga infeksiya tushib yalligʻlanishi (fimoz)ga olib kelishi mumkin.

Ayollarning jinsiy gigiyenasi. Ayol organizmining anatomik-fiziologik xususiyatlari (hayz koʻrish, homiladorlik, bola tugʻish, emizish), shuningdek, ularni jinsiy aʼzolar kasalliklari va venerik kasalliklardan saqlash hamda oldini olish uchun alohida ozodalik talab etiladi. Tashqi jinsiy aʼzolarni goʻdaklik davridanoq har kuni ertalab va kechqurun iliq (qaynagan) suv yoki kaliy permanganatning nim pushti eritmasi bilan yuvish kerak. Jinsiy aʼzolarni yuvishdan oldin qoʻlni obdan sovunlab yuviladi. Qiz bola chaqaloqlik va bolalik davrida unda hali jinsiy gormonlar boʻlmagani sababli jinsiy aʼzolari alohida anatomik va fiziologik xususiyatlarga ega boʻladi; qin epiteliysi 2—3 qavat hujayralardan iborat (yetuk yoshdagi ayolda 40—50 qavat), qinda maxsus mikroorganizmlar — qin tayoqchalari boʻlmaydi. Shu sababli bu aʼzoda turli yalligʻlanish kasalliklari oson yuzaga keladi. Qizamiq, skarlatina va b. umumiy kasalliklar oqibatida qinga infeksiya tushishi mumkin. Hatto gijjalar toʻgʻri ichakdan chiqib qinga kirish hollari ham kuzatiladi. Bunda qizaloq qichinganligi uchun teri va shilliq pardalari tirnalib, infeksiya kiradi va yalligʻlanish kasalliklari vujudga keladi. Bu esa ogʻirroq oqibatlarga olib kelishi mumkin — qizlik pardasi, qin berkilib qolishi (q. Bitov) yoki surunkali yalligʻlanish kasalliklari — kolpit (qin yalligʻlanishi) va b. yuzaga kelishi mumkin. Jinsiy aʼzolar gigiyenasi uchun ishlatiladigan buyumlar toza joyda aloxida saqlanishi, ularni xech kim tutmasligi kerak. Qiz bolalarning jinsiy aʼzolari qay ahvolda ekanligiga doim koʻz-quloq boʻlib turish lozim: tozalikka rioya qilish, jinsiy aʼzolarini, oraliq sohasini muntazam yuvib turish, ich kiyimlarini tez-tez almashtirib, ularni qaynatib yuvish va dazmollash, qiz bola kiyimlari, sochiq va b. ni alohida saqlash va h. k. Qiz bolaning balogʻatga yetish davri alohida eʼtiborni talab etadi. Unga hayz boshlanishi, uning mohiyati va u kasallik emas, balki fiziologik holat ekanini oldindan tushuntirish lozim, toki kutilmaganda hayz boshlansa, u sarosimaga tushmasin. Hayz koʻrish kunlarida badanni toza tutish va tashqi jinsiy aʼzolarni yuvishdan tashqari, qoʻshimcha gigiyena choralarini koʻrish zarur. Bu davrda shamollash, gripp va b. infeksiyalardan ehtiyot boʻlish, ochiq havzalarda, vannada choʻmilmaslik, ogʻir ish qilmaslik lozim. Faqat yengil dush qabul qilish mumkin.

Eri bilan turgan ayol jinsiy hayot gigiyenasiga ayniqsa jiddiy rioya qilishi, yiliga kamida bir marta ayollar konsultatsiyasiga borib turishi kerak. Jinsiy aʼzolarda oʻzgarish sezilsa (ogʻriq, hayz qonining koʻp yoki oz ketishi, oqchil kelishi va x. k.) vrachga murojaat qilish zarur. Yuqorida aytilgan gigiyena choralari ayol hayotining klimakteriy va qarilik davrlarida ham amalga oshiriladi. Umuman xoh ayol, xoh erkak Jinsiy gigiyenaga toʻla-toʻkis amal qilsa, har qanday noxushliklarning oldi olinadi.

Berdimurod Saidqoriyev.

---

Lotin alifbosida maqola: JINSIY GIGIYENA haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: J harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)