VEZUVIAN (idokraz) (Vezuviy vulkani nomidan) — orolsimon silikatlar sinfiga mansub mineral. Turi koʻp. Beriyliyli Vezuvian, titanli Vezuvian, magniyli Vezuvian, frugardit, vilyuit, siprin va b. maʼlum. Kimyoviy formulasi CaI0Al4(Mg,Fe)2(OH, F)4[Si04]5|Si207Jr Tetragonal singoniyali. Prizmatik, kristallar, radial tolasimon donachalar. Rangi sargʻish-yashil, qoʻngʻir, sariq, qora (vilyuit), havorang (silrin), kulrang. Shishasimon yaltiraydi. Qattiqligi 6,5—7. S ogʻ. 3,4. V. skarnlarda (granat, epidot b-n), rogoviklarda, oʻzgargan magmatik jinslarda, gidrotermal yertomirlarda hosil boʻladi. V. Oʻzbekistonda koʻp. Vezuvianning yirik toʻplamlari Chatqol (Sandalash, Gʻovasoy, Chimyon, Kumushkon, Surenota, Sumsar), Qurama (Olmaliq) tizmalarida va Gʻarbiy Oʻzbekistonning W — Mo konlarida (Qoʻytosh, Temirqapigʻ, Langar, Ingichka, Tim, Qoratepa, Saritov) uchraydi. V. Germaniya, Italiya, AQSH, Rossiya va b. joylarda ham maʼlum. Shaffof turlaridan turli buyumlar tayyorlanadi