Abasiri (daryo)

Abasiri|абасиригава — река в Японии на острове Хоккайдо. Протекает по территории округа Охотск — Yaponiyaning Hokkaydo orolidagi daryo. Oxotsk okrugi boʻylab oqadi.

Daryoning manbai Ahoro-dake yoki Aporo-Take (balandligi 978 m) togʻi ostidagi Akan tizmasida joylashgan boʻlib, Subetsu qishlogʻi hududida unga Subetsu daryosi quyiladi. Shundan soʻng, Abasiri tekislikdan oqib oʻtadi, Bihoro qishlogʻida, unga xuddi shu nomdagi daryo quyiladi. Bihorodan quyida daryo Ozora qishlogʻidan va Abasiri koʻli orqali oqib oʻtadi. U Abasiri portida Oxota dengizining Abasiri koʻrfaziga quyiladi. Koʻrfazga oqib tushadigan eng katta daryodir.

Daryoning uzunligi 115 km, havzasida (1380 km²) 49 mingga yaqin aholi istiqomat qiladi. Yapon tasnifiga koʻra, Abasiri birinchi sinf daryosi hisoblanadi.

Daryo havzasining 80 % ga yaqinini tabiiy oʻsimliklar, 19 % ga yaqinini qishloq xoʻjaligi yerlari, 1 % ga yaqinini qurilishlar egallaydi. Daryoning yuqori oqimida qiyaligi 1/50-1/300 ga yaqin, oʻrta oqimida 1/300-1/600, quyi oqimida 1/2000 ga teng. Daryo havzasida yogʻingarchilik yiliga 800 mm ga yaqin boʻlib, bu Yaponiyadagi eng kam yogʻingarchilikdir. Daryo havzasidagi iqlim subarktik boʻlib, yillik oʻrtacha harorat 6,2 °C, oylik oʻrtacha harorat avgustda 19,4 °C va fevralda — 6,6 °C.

Abasiri koʻlidan boshlab daryo suvi Oxota dengizidan keladigan dengiz suvi bilan aralashadi.

Oʻrta va quyi oqimida daryo choʻkindi jinslar, Kuttyaro formatsiyasining piroklastik yotqiziqlari va allyuvial yotqiziqlardan oqib oʻtadi. Daryo tashiydigan choʻkindilarning katta qismi Abasiri koʻliga toʻplangan.

XX asrdagi eng katta toshqinlar 1922 va 1992-yillarda sodir boʻlgan. 1922-yilgi suv toshqini paytida 381 ta, 1992-yilda 322 ta uy zarar koʻrgan.

---

Lotin alifbosida maqola: Abasiri (daryo) haqida to'liq ma'lumot kategoriyasi: A harfi fikringiz bo'lsa izohda qoldiring va do'stlaringiz bilan ulashing biz bundan minatdor bo'lamiz bizni kuzatishni davom eting (u kim, bu nima, qanaqa ?, tushunchasi, degan savolarga javob topishingiz mumkin)