Qog'oz qanday tayyorlanadi

Qog‘oz tayyorlash jarayoni yog‘och, tolali materiallar yoki qayta ishlangan qog‘ozlardan boshlanadi. Quyida qog‘oz tayyorlashning asosiy bosqichlari bayon etilgan:

1. Xomashyo tayyorlash

• Yog‘och materiallari: Qog‘oz tayyorlash uchun asosan ignabargli daraxtlar (qarag‘ay, archa) va ba'zi bargli daraxtlar (terak, qayin) ishlatiladi, chunki ularning tolalari uzoq va mustahkam.
• Qayta ishlangan qog‘oz: Ikkinchi darajali xomashyo sifatida ishlatiladi. Eskirgan gazeta, karton va boshqa qog‘oz mahsulotlari yig‘ilib, tozalash va maydalashdan o‘tkaziladi.

2. Tolali massa olish

• Mexanik usul: Yog‘ochlarni maydalash orqali tolalar ajratiladi. Bu usulda daraxtning ko‘p qismi ishlatiladi, lekin sifat pastroq bo‘lishi mumkin.
• Kimyoviy usul: Yog‘och tolalari kimyoviy moddalarda (masalan, gidroksidli eritmalar) qaynatiladi. Bu jarayon yog‘ochdan ligninni olib tashlab, mustahkamroq va yorqinroq qog‘oz ishlab chiqarishga imkon beradi.
• Qayta ishlash: Qayta ishlangan qog‘ozlar suv bilan aralashtirilib, toza tolali massa olinadi.

3. Massani tozalash va oqartirish

• Xomashyo massasi aralashmalardan tozalanadi (metallar, plastmassalar va boshqalar).
• Oqartirish jarayonida xlor yoki kislorod birikmalaridan foydalaniladi. Bu qog‘ozni oqroq va yorqinroq qiladi.

4. Massani qog‘ozga aylantirish

• Tozalangan va tayyorlangan massa suv bilan aralashtirilib, qog‘oz xamiriga aylanadi.
• Ushbu xamir qog‘oz mashinasiga yuboriladi, bu yerda:
  • Suv chiqarish: Xamir mayda teshikli mato orqali o‘tib, suvning katta qismi chiqariladi.
  • Bosim va tekislash: Qog‘oz roliklar orasidan o‘tkazilib, tekislanadi va mustahkamlanadi.
  • Quritish: Issiqlik yordamida qog‘ozning qolgan namligi olib tashlanadi.

5. Tugatish va qadoqlash

• Qurigan qog‘oz yuzasi silliqlanadi yoki maxsus qoplamalar bilan ishlanadi (masalan, bosma yoki yozuv qog‘ozi uchun).
• Qog‘oz rulonlar yoki varaqlarga kesilib, bozorga tayyor holda qadoqlanadi.

Bu jarayon davomida ishlatiladigan materiallar va usullar qog‘ozning turiga qarab o‘zgaradi. Masalan, gazetalar uchun mo‘ljallangan qog‘oz oddiyroq, qattiq qog‘oz (karton) esa ko‘proq bosqichlardan o‘tadi. Qog‘oz tayyorlashda ekologik xavflarni kamaytirish uchun qayta ishlash va ekologik usullar qo‘llaniladi.