Мусохон Даҳбедий Муджадидди

Мусохон Даҳбедий — нақшбандия шайҳи Жалолиддин Косонийнинг (Маҳмуди Аъзам, 1542 йил вафот этган) авлоди.

XVIII–XIX асрларда Нақшбандия тариқати иккига ажралган: Муджадидия ва Халидия. Муджадидия асосчиси ҳинд шайҳи Аҳмад Сирҳиндий – Имом Раббоний (1564–1624) бўлиб, Муджаддид-и алф-и сани (“иккинчи аср янгиланувчиси”) номи билан танилган.

Муджадидия Ўрта Осиёда манғитлар сулоласи ҳукмронлиги даврида (1747–1920) равнақ топган. Мусахон Даҳбидий ва унинг издошлари XVIII–XIX асрларда маънавий билимларни турк тилида сўзловчилар орасида тарқатиш билан шуғулланишган.

Мусахон Даҳбидий ўз даврида Нақшбандия Муджаддидиййа оғалигининг таниқли намоёндаси бўлган.

Юзага келган анъаналарга кўра, кўпчилик бухоролик муджаддидлар халифа қидириб, Ҳиндистонга келишади. Тариқатнинг янги оқими Сирҳиндияга асос солинганидан буён ҳиндистонликлар янада кўпроқ тариқат илми билан қизиқа бошлайди. Б. Бобожоновнинг таъкидлашича, Моварауннаҳрдан Ҳиндистонга борган нақшбандия тариқати ўз ватанига, “суннийлайтирилган”, шариятни бидъатчиликдан тозалаш учун курашиш ғояси билан қуролланган ҳолатда қайтган.

Мусахон Даҳбидий, шунингдек, тасаввуф бўйича илмларини Кашмирда мукаммаллаштирган ва у ердан Муҳаммад Раҳим ҳукмронлиги даврида, 1758 йил қайтган. Натижада, у ҳиндистонлик шайҳ билан улкан ёзишмалар олиб борганлигидан Даҳбидий хотираларида муҳокама қилиш учун билимлар қолган кўринади.

Шайҳ Мусахон нақшбандия тариқатига шариат нуқтаи назаридан тўлақонли ҳақ-ҳуқуқ беришга ҳаракат қилган. Шариатга бўлган ихлосини у ўқувчиларига тарбия беришда ҳам намоён этган-Даҳбидий хонақоҳида (Самарқанд ҳудудидаги қишлоқда) кундалик маросим ва ахлоқ қоидаларини бажаришга оид кўрсатмалар мавжуд бўлиб, уларнинг бари суннат ва шариатга қатъиян бўйсунган.

---

Кирилл алифбосида мақола: Мусохон Даҳбедий Муджадидди ҳақида тўлиқ маълумот категорияси: Энсиклопедия фикрингиз бўлса изоҳда қолдиринг ва дўстларингиз билан улашинг биз бундан минатдор бўламиз бизни кузатишни давом этинг (у ким, бу нима, қанақа ?, тушунчаси деган саволарга жавоб топишингиз мумкин)