Shaxmat haqida qiziqarli ma'lumotlar

Shaxmat bu nafaqat intellektual o'yin, balki dunyo bo'ylab mashhurlikka erishgan san'at va sport turidir. Ushbu o'yin ming yillik tarixga ega bo'lib, uning rivojlanishi davomida ko'plab qiziqarli voqealar va faktlar yuzaga kelgan. Quyida shaxmat haqida eng qiziqarli ma'lumotlarni keltirib o'tamiz.

1. Shaxmatning kelib chiqishi

Shaxmatning vatani Hindiston bo'lib, uning dastlabki shakli "Chaturanga" deb atalgan. Ushbu o'yin milodiy VI asrda yaratilgan va keyinchalik Fors, Arab dunyosi va Yevropaga tarqalgan.

2. Shaxmat tarixidagi eng uzoq partiya

Shaxmat tarixidagi eng uzoq davom etgan o'yin 1989-yilda Nikolas Firit va Ivan Nikolić o'rtasida bo'lib o'tgan. Bu o'yin 269 yurish davom etgan va durang bilan yakunlangan.

3. Dunyodagi eng katta shaxmat doskasi

Dunyodagi eng katta shaxmat doskasi AQShning Florida shtatida joylashgan bo'lib, uning o'lchami 5,89 x 5,89 metrni tashkil qiladi. Shaxmat figuralari esa insonning bo'yiga teng!

4. Kompyuter va odam o'rtasidagi mashhur jang

1997-yilda IBM kompaniyasining "Deep Blue" nomli kompyuteri dunyo chempioni Garri Kasparovni mag'lub etgan. Bu shaxmat tarixidagi muhim voqealardan biri hisoblanadi.

5. Shaxmatning sog'liq uchun foydasi

Shaxmat o'ynash miyaning faoliyatini yaxshilaydi, xotirani mustahkamlaydi va mantiqiy fikrlashni rivojlantiradi. Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, muntazam shaxmat o'ynash Altsgeymer kasalligining oldini olishga yordam beradi.

6. Shaxmatning rasmiy qoidalari

Shaxmatning zamonaviy qoidalari birinchi marta 1886-yilda FIDE (Xalqaro shaxmat federatsiyasi) tomonidan tasdiqlangan. Bugungi kunda shaxmat butun dunyo bo'ylab bir xil qoidalarga amal qilinadi.

7. Dunyodagi eng yosh grossmeyster

2021-yilda Hindistonlik Gukesh Dommaraju atigi 12 yosh-u 4 oyida grossmeyster unvoniga ega bo'ldi va bu bo'yicha tarixga kirdi.