Muchallar yillari – Qaysi yilda qaysi muchal keladi?
Muchallar – bu 12 yillik davriy tizim bo‘lib, Sharq xalqlari, xususan, o‘zbek xalqida qadimdan ishlatilgan taqvim tizimidir. Har bir yil ma'lum bir hayvon nomi bilan ataladi va o‘ziga xos xususiyatlarga ega deb hisoblanadi. Quyida muchallar jadvali va ularning ma'nosi keltirilgan.
Geotropizm: O'simliklar va hayvonlar organizmlarida yer tortish kuchiga javob
Geotropizm — bu o'simliklar va ba'zi hayvonlar organizmlarining yer tortish kuchiga javoban rivojlanishining tabiiy jarayonidir. O'simliklar uchun geotropizm, asosan, ildizlarning yerga yoki pastga o'sishini, novdalarning esa yuqoriga yoki yer yuzasiga o'sishini anglatadi. Ushbu jarayon o'simliklar uchun juda muhim, chunki ularni o'sish va rivojlanish uchun zarur bo'lgan resurslar (suvi, ozuqa moddalari)ni topishda yordam beradi.
Ko‘zlar ranglari qanday shakllanadi va nima uchun farqlanadi?
Ko‘z rangi insonning tashqi qiyofasini o‘ziga xos qiladi va u irsiyat, genlar va biologik jarayonlar natijasida shakllanadi. Ko‘z rangi odamning irisi (qorachig‘i atrofidagi rangli qism) dagi melanin pigmentining miqdoriga bog‘liq.
Koinotda haqiqatan ham yolg‘izmizmi? Ilmiy taxminlar
Koinot qanchalik ulkan bo‘lsa, undagi sirlar ham shunchalik ko‘p. Ilm-fan va falsafa doim insoniyatning koinotda yolg‘iz yoki yolg‘iz emasligi haqidagi savolga javob izlab kelgan. Hozirgi kungacha aniq dalillar topilmagan bo‘lsa-da, olimlarning bir necha taxminlari bor.
Inson miyasi 100% ishlasa nima bo‘ladi? Haqiqat yoki afsona?
Bu fikr 19-asr oxiri va 20-asr boshida paydo bo‘lgan va hozirgacha mashhur. Ko‘plab filmlar, kitoblar va motivatsion nutqlar ham bunga asoslanib, inson miyasi to‘liq quvvat bilan ishlasa, aql bovar qilmas qobiliyatlar ochilishi mumkinligini aytadi.
Dunyo tarixidagi eng katta firibgarliklar
Firibgarliklar insoniyat tarixida juda ko‘p uchragan va ba’zilari butun dunyoni larzaga solgan. Keling, tarixdagi eng mashhur firibgarlik holatlarini ko‘rib chiqamiz.
Nima uchun biz o‘z ovozimizni yozuvda boshqacha eshitamiz?
Siz hech o‘zingizning ovozingizni yozuvda eshitib, “Bu men emasman!” deb o‘ylaganmisiz? Aslida, bu juda tabiiy holat. Inson o‘z ovozini boshqacha eshitishining ilmiy sabablari bor.
Nega bazi odamlar o‘ng qo‘llik, boshqalari chap qo‘llik?
Dunyoda odamlarning aksariyati – taxminan 90 foizi o‘ng qo‘llaridan, qolgan 10 foizi esa chap qo‘llaridan faolroq foydalanadi. Lekin nima uchun odamlar turlicha qo‘ldan foydalanadi? Bu tabiatning bir sirimi yoki ilmiy tushuntirishga ega hodisami?
Dunyodagi eng sirli va xavfli hududlar
Dunyoda shunday joylar borki, ular sirli voqealar, g‘oyib bo‘lishlar va tushunarsiz hodisalar bilan mashhur. Bu hududlarga ilm-fan hamon aniq izoh topa olmaydi. Quyida insoniyat tarixidagi eng sirli va xavfli joylar haqida ma’lumot beramiz.
Eng uzoq umr ko‘rgan odamlarning siri
Dunyoda 100 yoshdan oshgan insonlar juda kam uchraydi, lekin ba’zi hududlarda uzoq umr ko‘ruvchilar soni ko‘proq. Bunday joylar "Yashil zonalar" deb ataladi va bu hududlarda yashovchi insonlarning uzoq umr siri ko‘plab olimlar tomonidan o‘rganilgan.